Winkelwagen
Terug
Diëtist PS. food & lifestyle
1 december 2017

Heb ik een tekort aan vitamine D?

Waarvoor is vitamine D belangrijk? Wist je bijvoorbeeld dat een tekort aan vitamine D bijdraagt aan een verhoogde eetlust?

De dagen worden donkerder en korter, de bladeren vallen van de bomen en de zon laat zich minder vaak zien. Het is echt herfst. Nu je dit leest zal je misschien denken, wat heeft de herfst met vitamine D te maken? In deze column ga ik je precies vertellen wat dat is.

Vitamine D is een vetoplosbare vitamine die ook wel bekend staat als de "zonvitamine". Dit komt doordat de huid onder invloed van zonlicht zelf vitamine D kan aanmaken. Hierdoor is zonlicht de belangrijkste bron van vitamine D. Er bestaan twee soorten vitamine D, namelijk: vitamine D2 en vitamine D3. Vitamine D2 wordt door planten aangemaakt onder invloed van zonlicht. Vitamine D3 komt in geringe hoeveelheden voor in dierlijke producten als: vette vis, vet vlees en melkvet. In Nederland worden margarine, halvarine en bak- en braadproducten verrijkt met vitamine D. Veel mensen denken dat ze voldoende vitamine D binnenkrijgen als ze ‘’gewoon en gezond’’ eten, maar uit onderzoek blijkt dat vitamine D een vitamine is waaraan veel mensen een tekort hebben. Dit komt mede doordat de zon de grootste bron is en in de periode september tot en met maart minder vaak en frequent schijnt. Ook zitten mensen, in deze tijd van het jaar, liever op de bank met een dekentje en een kop thee, dan dat ze buiten zijn.  

Waarom moeten we vitamine D binnenkrijgen?

Het is belangrijk om voldoende vitamine D binnen te krijgen, omdat het betrokken is bij veel lichamelijke processen.

Vitamine D is noodzakelijk voor de opname van calcium. Vitamine D en calcium werken samen en zorgen voor een optimale botmassa. Dit is niet onbelangrijk, gezien een optimale botmassa bijdraagt aan de preventie van osteoporose (botontkalking). Bij botontkalking wordt de dichtheid en de structuur van botten aangetast, waardoor ze poreus worden en hun stevigheid verliezen. Mede hierdoor breken botten sneller dan normaal. Bepaalde groepen lopen een verhoogd risico, waaronder: zwangere vrouwen, zuigelingen, peuters, vrouwen in de overgang, mensen met een getinte huidskleur en mannen en vrouwen vanaf 70 jaar. Om tekorten bij deze bevolkingsgroepen te voorkomen adviseert de Gezondheidsraad om een extra vitamine D, 10 mcg per dag, supplement te gebruiken. Voor mannen en vrouwen vanaf 70 jaar is dit zelfs 20 mcg per dag.

Vitamine D zorgt niet alleen voor een optimale botmassa, maar is ook betrokken bij je weerstand. Verschillende cellen in het lichaam, waaronder: T-cellen (witte bloedcellen die een rol spelen bij de afweer), dendritische cellen (cellen die een onderdeel zijn van het immuunsysteem) en macrofagen (cellen die lichaamsvreemde stoffen opruimen) hebben ontvangers voor vitamine D. Deze cellen zijn betrokken bij de afweer en zorgen, onder invloed van vitamine D, voor de verdediging van het lichaam tegen indringers, ook wel ziekteverwekkers genoemd. Vitamine D verhoogt je weerstand en verlaagt je kans op het ontstaan van auto-immuunziekte, waaronder hart- en vaatziekten, diabetes, depressies, kanker en infectieziekten. Ter optimalisatie van de weerstand en preventie van bovengenoemde auto-immuunziekte is het advies om tijdens de herfst- en wintermaanden, september tot en met maart, vitamine D te suppleren.

Vitamine D is van invloed op je eetlust. Een tekort aan vitamine D draagt bij aan een verhoogde eetlust, doordat er minder van het hormoon leptine wordt afgegeven. Leptine is een hormoon geproduceerd in vetcellen, dat een eetlustremmende werking heeft.

Vitamine D draagt bij aan de afgifte van insuline. Een tekort aan vitamine D zorgt voor een verminderde afgifte. Insuline zorgt ervoor dat bloedsuiker kan worden opgenomen door alle cellen in het lichaam voor energie. Vitamine D verlaagt dus de bloedsuikerspiegel.

Vitamine D zorgt er ook voor dat je cellen gevoeliger worden voor insuline. Insuline is een hormoon dat aangemaakt wordt door de alvleesklier en zorgt ervoor dat de lichaamscellen energie (glucose) op kunnen nemen. Dit is belangrijk, want als de cellen niet gevoelig zijn voor insuline, wordt er steeds meer insuline aangemaakt. Het nadeel van een teveel aan insuline is dat cellen het vermogen verliezen om te reageren op insuline. Hierdoor gaat het lichaam nog meer insuline aanmaken om de bloedsuikerspiegel naar beneden te krijgen. Een te hoge insulineproductie verstoort je vetstofwisseling, waardoor je lichaam stopt met het verbranden van vet. Dit is juist belangrijk bij gewichtsafname.

Vitamine D is noodzakelijk voor spiermassa- en kracht. Getrainde spieren zorgen voor een snellere en effectievere vetverbranding, ook in rust. 

Krijg ik voldoende vitamine D binnen?

Ik kan me best voorstellen dat je jezelf afvraagt na het lezen van deze column of dat jij voldoende vitamine D binnenkrijgt. Om voldoende vitamine D aan te maken, via de huid, adviseert de Gezondheidsraad om iedere dag minstens 15 minuten buiten te zijn met de handen en het gezicht onbedekt. Dit advies is alleen geldig voor mensen met een lichte huidskleur. Mensen met een getinte huidskleur hebben een hogere straling nodig om voldoende vitamine D aan te maken. Zij maken minder snel vitamine D aan dan mensen met een lichte huidskleur en zullen dus nog iets langer buiten moeten zijn. In de wintermaanden (september tot en met maart) is dit wat lastiger in Nederland. In deze maanden zijn we afhankelijk van onze voeding en eventuele reserves in het lichaam, die we in de zomermaanden hebben opgebouwd.

Eerder heb ik verteld dat in voeding vitamine D beperkt beschikbaar is, dit in combinatie met weinig zonlicht, zorgt ervoor dat er veel mensen risico lopen op een tekort aan vitamine D. Dit komt vooral voor bij ouderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, vegetariërs en veganisten, kinderen, gesluierde vrouwen en mensen met een getinte huidskleur die ver van de evenaar af wonen. Mensen die niet tot nauwelijks buitenkomen hebben ook een verhoogde behoefte aan vitamine D. Uit onderzoek blijkt dat een tekort aan vitamine D veel vaker voorkomt dan dat we voorheen dachten. Het is daardoor voor iedereen raadzaam om in de wintermaanden vitamine D te slikken, wat kan in de vorm van een voedingssupplement.

Herken jij jezelf tijdens het lezen van deze column, dan is er een kans dat je een tekort aan vitamine D hebt. Wil jij weten of dit het geval is, dan kan je het beste contact opnemen met je huisarts. De huisarts kan aan de hand van bloedonderzoek bepalen of je een tekort hebt en indien nodig vitamine D voorschrijven.

Gebruik jezelf al een vitamine D supplement of wil je deze gaan kopen, dan is het advies dagelijks 10 mcg per dag. Voor ouderen (70+) is dit advies 20 mcg per dag. Voor hogere doseringen is het raadzaam om de (huis)arts te raadplegen. Hetzelfde geldt voor het slikken van vitamine D naast bepaalde medicatie.  

Bronnen 

Lees ervaringsverhalen
Linda en Miranda, 35 jaar uit Nijkerk "We kijken weer trots in de spiegel*"

Steeds vaker keek ik in de spiegel en dacht ik: ‘Vandaag ga ik beginnen’. Maar het begin maken lukte me niet. ‘Ach.. dat ene koekje maakt nu ook niet meer uit’ dacht ik dan.

Lees meer * Dit resultaat is persoonsgebonden, meer informatie in de disclaimer
Mandy Bijl, 47 jaar uit Woerden "Ik ben super blij dat ik gestart ben met het programma!*"

Het is voor mij nu veel gemakkelijker om op gewicht te blijven. Ik weet nu precies wat ik wel en niet moet doen. En als het toch een keer wat minder gaat, dan is mijn coach maar een berichtje of telefoontje van mij verwijderd.

Lees meer * Dit resultaat is persoonsgebonden, meer informatie in de disclaimer
div> div> div>
Terug naar overzicht